Nederlandse nieuwsmedia: gezamenlijk beheer uitgeversrecht

Op 7 juni 2021 is het uitgeversrecht in werking getreden: met de vertaling van een EU-richtlijn naar Nederlands recht kunnen uitgevers van perspublicaties een recht laten gelden op online verspreiding van hun materiaal. Hiermee krijgen met name nieuwsmakers meer grip op het (her-)gebruik van hun materiaal door online platforms. Een groot aantal nieuwsorganisaties onderzoekt de mogelijkheid voor een gezamenlijke exploitatie van dit uitgeversrecht.

Concreet betekent deze nieuwe wetgeving dat derde partijen zoals platforms, toestemming nodig hebben van de betrokken nieuwsmedia voor het gebruik van hun online nieuwscontent. In een aantal landen heeft deze wetgeving al tot concrete afspraken geleid. Het doel is om dit ook in Nederland te realiseren.

Gezamenlijk beheer

Tegelijkertijd is ook duidelijk dat het voor individuele organisaties niet altijd eenvoudig is om tot evenwichtige afspraken met de platforms te komen. Om die reden onderzoeken verschillende leden van NDP Nieuwsmedia, de brancheorganisatie voor uitgevers van nieuwsmedia, samen met de landelijke commerciële en publieke omroepen de mogelijkheden voor een gezamenlijk beheer van het uitgeversrecht. De complexiteit van dit thema maakt echter dat dit onderzoek de nodige tijd vraagt.

Het project heeft als doel te onderzoeken hoe dit nieuwe recht kan worden ingezet voor bescherming en exploitatie van de rechten van nieuwsmedia-organisaties, idealiter in gezamenlijkheid. Dit laatste om te voorkomen dat iedere individuele organisatie hiervoor processen/structuren moet inrichten, en om een stabiele onderhandelingspositie te creëren. Ongeacht de uitkomst van het project staat het iedere organisatie met uitgeversrecht vrij te kiezen voor een eventuele gezamenlijke oplossing, óf bescherming/exploitatie van het recht zelf in de hand te nemen.

Primaire focus nieuwsmedia

Het gewijzigde artikel 7b van de Wet op de naburige rechten spreekt van perspublicaties en heeft vooral betrekking op nieuwsmedia, vandaar dat het project zich voor nu primair focust op dat type organisaties.